Jakie panele fotowoltaiczne kupić?

Jakie panele fotowoltaiczne kupić?

Krótka odpowiedź - byle nie najtańsze!

Dłuższa odpowiedź...

Najpierw muszę Cię uspokoić - kupując moduły fotowoltaiczne łatwiej jest podjąć dobrą decyzję niż złą. Uwaga, nie powiedziałem idealną decyzję - ale taką po prostu dobrą, z której będziesz zadowolony. Branża modułów fotowoltaicznych ma już ładnych parę lat, rozwiązania są przetestowane, a na polskim rynku nie brakuje dobrych i tanich paneli z Chin.

Jak więc nie popełnić błędu?

I ogólnie rzecz biorąc dostajesz to, za co płacisz.

Jeśli więc Twoim celem podjąć dobrą decyzję, po prostu nie łap się na okazje zbyt dobre, żeby były prawdziwe. Zawsze jest w nich jakiś haczyk.

I tyle, to ¾ prawdy na ten temat. Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji, by bardziej świadomie wybrać panele słoneczne - śmiało czytaj dalej.

Powtórzymy ponownie - najgorsze co możesz to iść za bardzo na skróty. Zbyt tanie panele fotowoltaiczne najpewniej pochodzą z gorszego sortu lub od marki niegodnej Twoich pieniędzy i zaufania.

Ale jakie właściwie marki SĄ godne zaufania? Poniższy wykres pomoże Ci się w tym zorientować:

Częstym chwytem reklamowym producentów paneli słonecznych jest powołanie się na status Tier-1 od instytutu Bloomberg. Problem polega na tym, że status ten przyznawany jest wyłącznie na podstawie tego, czy moduły danej marki zostały w ciągu ostatnich dwóch lat sprzedane na sześć różnych elektrowni fotowoltaicznych o mocy powyżej 1,5 MWp, finansowanych bez regresu przez sześć różnych banków. W kryteriach nie ma ani słowa o długości gwarancji, jakości modułów, doświadczeniu na rynku itp. 

Oczywiście fakt akceptacji danej marki przez rynek świadczy pośrednio na jej korzyść, ale uwaga - na ogromne farmy fotowoltaiczne nie zawsze trafiają droższe moduły premium, bo to finansowo mniej opłacalne. W ten sposób SunPower (najlepsze panele świata) jest Tier-1 zaraz obok indyjskiego Goldi Solar, a oferta tych marek to niebo i ziemia.

Status Tier-1 dowodzi więc w najlepszym razie, że dana marka to średnia półka. Jeśli szukasz czegoś lepszego, musisz rozważyć inne czynniki.

Aha, jeszcze jedno - status Tier-1 zmienia się z każdym kwartałem. Dana firma może więc być Tier-1 w tym miesiącu - a gdy sprzedaż spadnie, może już nie być. Obsesja na punkcie Tier-1 nie ma sensu.

Każda seria modułów na rynku musiała pozytywnie przejść pewne próby wytrzymałości. Świadczy o tym certyfikat IEC 61215. W ramach tych prób panele są poddawane naprężeniom, zamarzaniu, wygrzewaniu w wysokiej temperaturze i innym nieprzyjemnościom. Niektórzy producenci, chcąc udowodnić wyższość swoich produktów, idą krok dalej, oddając swoje moduły w ręce laboratorium PVEL (PV Evolution Lab). Tam moduły poddawane są prawdziwym torturom.

Na panele słoneczne czekają tam cztery próby wytrzymałości, dużo bardziej surowe od wymagań certyfikatów. Za wzorowo zaliczoną próbę moduł otrzymuje status Top Performer, co jest wyróżnieniem dla całej marki. PVEL każdego roku publikuje raport zawierający te moduły. Nie trzeba dodawać, że to cenne źródło informacji.

Pamiętaj tylko, że udział w PVEL jest dobrowolny. Brak tej nagrody nie dowodzi niższości danej marki.

Inne marki określają siebie mianem premium. Nie istnieje jakiś ogólnie akceptowalny wyznacznik tego, co premium jest, a co nie, stąd każda marka może tak się nazywać do woli. Dla nas premium oznacza, że te moduły dają Ci 25 lat gwarancji produktu.

Bardzo niewiele marek pozwala sobie na tak długą i tak rzeczywistą gwarancję.

Być może powiesz “ale zaraz, przecież wszystkie moduły, jakie widziałem, chwalą się 25 latami gwarancji, a mówisz, że to rzadkość, o co tu chodzi?”

Otóż prawda jest taka, że większość producentów mówi, że dają 25 lat gwarancji, ale w rzeczywistości to taki żart (zabawne, wiem). Chodzi o to, że ta działanie paneli fotowoltaicznych opisują dwie gwarancje - gwarancja produktu oraz gwarancja mocy / wydajności / uzysku.

Standardowe moduły mają 10 lat gwarancji na produkt oraz gwarancję, że po 25 latach moduł zachowa miał 80% swojej wydajności początkowej, o ile będzie działał w ogóle. Zatem jeśli taki panel na skutek niestarannego wykonania po 15 latach rozklei się, zacznie łapać rdzę i przestanie działać, nie będzie to podlegało wymianie gwarancyjnej. Taka sytuacja.

10 a 25 lat gwarancji to poważna sprawa rozróżniająca pomiędzy normalną jakością, a pułapem premium. Widać to też po cenach.

Oczywiście powyższe fakty nie powstrzymują różnej maści przedstawicieli handlowych i marketerów od ogłaszania, że ich przeciętnej jakości panele fotowoltaiczne mają 25 lat gwarancji. W krajach, gdzie prawa konsumenckie są silnie chronione (jak Australia) ta sztuczka może nie przejść, w Polsce jednak nie ryzykowałbym. Jeśli chcesz kupić moduł fotowoltaiczny i mieć rzeczywistą gwarancję 25 lat działania, musisz zainwestować w panele premium.

Gwarancja jednego producenta może też różnić się szczegółami od gwarancji drugiego. Niektóre zawierają szczegółowe i niecodzienne wymagania, które trzeba spełnić, żeby gwarancja była ważna - i w moim odczuciu ich celem jest jedynie utrudnienie życia konsumentom. Dlatego zawsze należy na spokojnie zapoznać się z gwarancją udzielaną przez producenta modułów.

Polskie marki modułów nie mają skali produkcji na miarę Tier-1, nie uczestniczą w PVEL i nie oferują tak długiej gwarancji produktu. Czy oznacza to, że to zły wybór? Niekoniecznie. Rozważ kolejną rzecz, na którą należy zwracać uwagę - wsparcie posprzedażowe.

Pozwól, że wyjaśnię.

W normalnych okolicznościach, jeśli coś pójdzie nie tak, Twoim pierwszym kontaktem jest Twój instalator. Jeśli usterka podlega gwarancji, jego obowiązkiem jest tej wymiany dopilnować.

Ale co wtedy, gdy instalator przestanie istnieć?

Wtedy powinieneś zwrócić się bezpośrednio do przedstawicielstwa danej marki lub do dystrybutora. I dobra informacja jest taka, że obecnie wiele marek paneli ma swoich dystrybutorów w Polsce, lub na terenie Unii. Jeśli przedstawicielstwo jest w Polsce, to po prostu do nich dzwonisz. Jeśli w Unii, to będziesz potrzebował skontaktować się z nimi po angielsku (co nie stwarza wielkiego problemu, jeśli umiesz korzystać z Google Translate).

No dobrze, ale co wtedy, jeśli producent wycofa się z europejskiego rynku?

Najgorszy scenariusz to taki, że w razie usterki musisz dzwonić do ShengZheng w Chinach, i tam też składać ewentualne skargi w sądzie.

Jeśli chcesz pod tym względem być zabezpieczony na amen, powinieneś wybrać albo stabilne polskie firmy (BrukBet Solar, Selfa PV, ML System), albo gigantów elektroniki ze wsparciem w Polsce (Sharp, LG, Panasonic). Warto tu wspomnieć też o europejskich producentach (REC, SolarWatt).

Jeśli Twoim priorytetem jest wsparcie posprzedażowe wybierz albo polskie firmy (BrukBet Solar, Selfa PV, ML System), albo gigantów elektroniki (Sharp, LG, Panasonic).

Upewnij się, że oferowana Ci marka paneli słonecznych ma przedstawicielstwo w Europie.

Skoro już wiesz, jakie marki są na rynku i czego możesz się spodziewać po ich produktach, skupmy się na szczegółach konstrukcyjnych. Istnieje kilka typów budowy modułów fotowoltaicznych. Różnice między nimi na ogół nie są ogromne, ale czasami robią różnicę.

To standardowy wybór na instalacje domowe. Co do jakości - mogą być bardzo dobre, mogą być bardzo słabe. Stosuj się do ogólnych zasad opisanych wyżej.

Z przodu ogniw widać szyny zbiorcze, które “zbierają prąd”. Monokrystaliczne ogniwa mają najpierw kształt koła, a potem się je przycina do bardziej przypominającego kwadrat, a że taśma zabezpieczająca ogniwa od spodu jest biała, to pomiędzy ogniwami widać te białe kropki.

W skrócie:

• Mają więcej mocy na metr kwadradowy niż polikrystaliczne
• Popularny wybór na dachy

Generalnie działają tak samo, jak panele monokrystaliczne, ale po pierwsze nie osiągają tak wysokiej sprawności, jak monokrystaliczne, a po drugie są niebieskie, co według niektórych wygląda głupio na dachu, stąd obecnie raczej rzadko na nich ladują, a ich naturalnym środowiskiem są duże farmy fotowoltaiczne.

W skrócie:

• Mają mniej mocy na metr kwadradowy niż monokrystaliczne
• Popularny wybór na farmy fotowoltaiczne
• W słońcu są jasnoniebieskie

To są panele monokrystaliczne full-black, albo all-black, albo po prostu - całe czarne. Mają czarną ramkę oraz tło i nie widać tych białych kropek. 

To zabieg wyłącznie estetyczny, który troszkę zwiększa cenę oraz nieco zmniejsza wydajność przy podwyższonej temperaturze. Na tym zdjęciu uwypuklono ogniwa, w rzeczywistości te panele są niemal jednolicie czarne.

W skrócie:

• Popularny wybór na dachy, bo są ładne
• Są droższe i nie są bardziej wydajne

Niemal całkowicie czarne są też cienkowarstwowe CdTe i CIGS, ale raczej nie montuje się ich w Polsce na dachach. Mają niską sprawność, a ich główną zaletą jest wyższa wydajność przy podwyższonej temperaturze, a Polska to nie Afryka.

Ich ogniwa są cięte na pół i układane w dwa bloki. W pewnych określonych warunkach zwiększa to odporność tych modułów na zacienienie, ale dotyczy to raczej kilku rzędów modułów ustawionych jeden za drugim, niż instalacji na dachu. 

Marką premium tego typu modułów jest REC i śmiało można je instalować na dachu. Inne marki to średnia półka, stosuj się zatem do ogólnych zasad bezpieczeństwa.

W skrócie:

• Zaprojektowane na farmy fotowoltaiczne, popularne również na dachach
• CZASAMI bardziej odporne na cień

Tak wyglądają moduły MWT. Z wyglądu zamiast busbarów mają te małe kropki, tak zwane palce. 

Przykładową marką stosującą tę technologię jest Sunport. W Polsce montuje je Columbus, jedna z większych firm instalatorskich. Podczas ich wytwarzania potrzebna jest niższa temperatura, przez co jest mniejsza szansa powstania mikropęknięć na etapie produkcji. Możesz śmiało zamontować je na dach - to nie produkt premium, ale solidna średnia półka.

W skrócie:

• Tanie moduły MWT powinny być bardziej niezawodne od tanich modułów z busbarami

Szyny zbiorcze zainstalowane są z tyłu, nie z przodu ogniwa. Wyraźnie podwyższa to sprawność modułu i zwiększa odporność ogniw na pęknięcia. Dobrym przykładem takich modułów jest LG i SunPower. Te moduły są też zwane all-back contact.

SunPower ma dodatek zamiast busbarów z tyłu stosuje ogniwa z podklejoną miedzianą płytką. Zdecydowanie najbardziej wydajne i najbardziej solidnie wykonane ogniwa na rynku (ale też bardzo drogie).

Opcja premium na instalacje domowe. Dzięki wysokiej sprawności tyle samo energii uzyskasz z mniejszej instalacji, co ma znaczenie, jeśli część dachu jest zacieniona. 

W skrócie:

• Premier Liga modułów fotowoltaicznych. Lepsze moduły stosowane są tylko w przestrzeni kosmicznej.
• Drogie.

To wspomniane białe “tło”, które prześwituje między ogniwami monokrystalicznymi, to folia z tworzywa sztucznego. Obecnie wiele marek montuje jednak od spodu drugą taflę szkła.

Konstrukcyjnie zapewnia to większą trwałość i dobrze wykonane moduły szkło-szkło mają dłuższą żywotność. Źle wykonane mają problemy z rozwarstwieniem i korozją. Szczególnie warte wyróżnienia są tu moduły szkło-szkło od SolarWatt, które mają najdłuższą gwarancję produktu na rynku - aż 30 lat! 

W skrócie:

• Naturalnie bardziej odporne na mikropęknięcia
• Mają dłuższą żywotność
• Starannie wykonane i tego typu to najwyższą półka jeśli chodzi o niezawodność

Tutaj ogniwa kładzione są “na zakładkę”, co zwiększa nieco koszt produkcji, ale też sprawność modułu.

Poza wyższą sprawnością nie wyróżniają się za bardzo niczym innym. Rzecz warta rozważenia na instalacje dachowe z miejscem ograniczonym przez cień.

W skrócie:

• Nieco więcej mocy na metr niż standardowe

Jeśli zależy Ci na wysokiej odporności na temperaturę, zwróć uwagę na moduły typu HIT (HJT), które spopularyzował Panasonic, a od niedawna stosuje też REC. Mają i wysoką sprawność i bardzo dobrze działają w wysokiej temperaturze. Dobry wybór, jeśli Cię na to stać. Tego typu panele są zaprojektowane z myślą o instalacjach domowych i bardzo dobrze się w tej roli sprawują. To z zasady produkt premium.

Osobną kategorią są panele dwustronne (bi-facial), tych jednak nie montuje się na dachach, więc nie będziemy się na ich temat rozwodzić.

Szczegóły konstrukcyjne paneli fotowoltaicznych są ważne, ale nie najważniejsze. Rozważ przykład - dobrze wykonane moduły szkło-szkło są lepsze od wykonanych z podobną starannością modułów szkło-folia. Jednak dobrze wykonane panele z folią są lepsze od byle jak wykonanych paneli z dwoma szybami. Dlatego zawsze bierz pod uwagę długość gwarancji produktu.

I to wszystko, to nasz krótki poradnik o tym, jak wybrać dobre panele fotowoltaiczne. Mamy nadzieję, że pomoże Ci to podjąć właściwą decyzję.