Pompa ciepła i fotowoltaika = 0 zł rachunków?

Tak, z instalacją PV i fotowoltaiką możesz płacić niemal 0 zł za ogrzewanie i prąd i zabezpieczyć się na wypadek przyszłych podwyżek cen paliw. Ale jak dobrać pompę ciepła i fotowoltaikę? Jak spiąć ze sobą te dwa systemy? O tym ten artykuł.

Jeśli nie masz czasu na czytanie całego artykułu, zapamiętaj - instalując fotowoltaikę i pompę ciepła właściwie nie możesz przegrać. No, chyba, że instalator sknoci sprawę i system nie będzie właściwie zaprojektowany lub wykonany. Albo jeśli trafisz na oszusta, który ucieknie z Twoją zaliczką. Dlatego proponujemy naszą pomoc!

Zacznijmy od podstaw:

• Fotowoltaika produkuje prąd i zasila wszystkie urządzenia elektryczne w domu
• Pompa ciepła z 1 jednostki prądu wytwarza 3-5 jednostek ciepła do instalacji c.o. oraz c.w.u.

I już na pierwszy rzut oka widać, że to ma sens a z wystarczająco dużą fotowoltaiką rachunki za prąd wyniosą 0 zł. Jeden problem - fotowoltaika działa wtedy, gdy świeci słońce. Nadwyżki energii sprzedajesz do sieci energetycznej po cenie około 2x mniejszej, niż ją kupujesz. Uwzględniając to:

• W najlepszym przypadku, gdy całą energię z fotowoltaiki zużywasz na miejscu, pompa ciepła wytworzy 3-5 jednostek ciepła z 1 jednostki zielonego prądu
• W najgorszym przypadku, gdy całą energię z fotowoltaiki oddajesz do sieci, pompa ciepła wytworzy 1,5-2,5 jednostki ciepła z 1 jednostki zielonego prądu

A w rzeczywistości - Twoja instalacja będzie pomiędzy scenariuszem najlepszym i najgorszym. Ale nie jesteś bez wpływu na sytuację. Istnieją systemy poprawiające współpracę pompy ciepła i fotowoltaiki.

Istnieją systemy, które poprawiają współpracę pomp ciepła i fotowoltaiki. Przykładowo:

• można wysterować pompę ciepła tak, by grzała wodę w bojlerze wtedy, gdy fotowoltaika działa pełną parą. Nagrzana woda wciąż będzie ciepła wieczorem.
• można nawet nakazać pompie ciepła, by nagrzała mocniej mieszkanie w ciągu dnia, korzystając z zielonej energii z fotowoltaiki, tak by po południu temperatura spadła do docelowej.

Zazwyczaj wymaga to dokupienia odpowiedniego licznika energii, który mówi kiedy fotowoltaika generuje spore nadwyżki prądu. Taki licznik komunikuje się z sterownikiem (czasami znajdującym się w inwerterze instalacji fotowoltaicznej), który przesyła sygnał do pompy ciepła. 

Wszystkie te urządzenia muszą być ze sobą kompatybilne oraz odpowiednio zaprogramowane. Innymi słowy, potrzebujesz pomocy dobrego fachowca.

Ale warto.

Odpowiednie wysterowanie pompy ciepła może sprawić, że w skali roku nawet 60% energii produkowanej przez fotowoltaikę zostanie w Twoim domu. Dla porównania bez pompy ciepła i innych urządzeń magazynujących energię autokonsumpcja instalacji wynosi zaledwie 10-20%.

Zasady doboru mocy pompy ciepła przedstawiamy w naszym poradniku. W skrócie i na oko:

• Dom 100 m2 - 6kW
• Dom 150 m2 - 8-10 kW
• Dom 200 m2 - 10-12 kW

A jak dobrać fotowoltaikę? Są dwa sposoby -łatwy i trudny.

Zacznijmy od sposobu łatwego łatwego - po prostu wykorzystaj całą dostępną przestrzeń na dachu i nawet się nie zastanawiaj. Spójrz prawdzie w oczy - Twoje kolejne auto będzie elektryczne. A jeśli nie, to następne po tym raczej już na pewno. Z perspektywą użytkowania instalacji przez 25 lat zielonej energii nigdy nie będzie za wiele. W dodatku zgodnie z nowymi zasadami możesz zarobić na przewymiarowanej instalacji, więc tak naprawdę nie ma o czym mówić - po prostu wykorzystaj całą sensownie dostępną powierzchnię dachu.

Pytanie brzmi, czy warto stawiać obok kolejną gruntową instalację fotowoltaiczną?

Odpowiedź - zobacz po roku czy instalacja dachowa Ci wystarcza. Prawda że proste?

A teraz sposób trudny - musisz znać swoje dotychczasowe roczne zużycie energii elektrycznej. Przydatne będą tu rachunki za prąd oraz rzut oka na licznik energii.

Znasz? To teraz musimy doliczyć zużycie prądu przez pompę ciepła. Osobno policzyć należy zużycie na ogrzewanie pomieszczeń i ogrzewanie ciepłej wody użytkowej.

Sezonowe zużycie prądu przez powietrzną pompę ciepła do ogrzewania pomieszczeń wynosi:

Z kolei roczne zużycie energii do ogrzewania ciepłej wody użytkowej przez pompę ciepła wynosi:

Teraz dodaj dotychczasowe roczne zużycie energii do szacowanego zużycia prądu z pompy ciepła i wykonaj obliczenia szacunkowe na maksymalną sensowną moc instalacji PV:

Zakładając autokonsumpcję na poziomie 25% (co z pompą ciepła osiągniesz bez problemu):

Moc fotowoltaiki [kWp] = roczne zużycie energii z pompą ciepła [kWh] / 450

Jeśli jednak należycie zaprogramujesz pompę ciepła tak, by lepiej korzystała z zielonej energii ze słońca, wówczas możesz osiągnąć nawet 50% autokonsumpcji. W takim wypadku zastosuj poniższy wzór:

Moc fotowoltaiki [kWp] = roczne zużycie energii z pompą ciepła [kWh] / 550

Z pompą ciepła i fotowoltaiką tej mocy powinieneś nawet nie tyle płacić 0 zł za prąd i ciepło, co wręcz otrzymywać zwrot pieniężny w wysokości kilkuset złotych rocznie.

Ale skąd masz mieć pewność, że Twoje zużycie energii nie wzrośnie za kilka lat? Skąd masz wiedzieć, jak będzie wyglądać autokonsumpcja? Może jakimś cudem magazyny energii nagle potanieją? A może będziesz chciał dokupić samochód elektryczny?

Na te pytania nie ma odpowiedzi, więc warto po prostu w pierwszej kolejności zamontować tyle paneli fotowoltaicznych ile się zmieści na dachu. 

Wreszcie, co jeśli Twój dach jest zbyt mały i instalacja o wyliczonej mocy się na nim nie zmieści? Nic się nie stanie, rachunki za prąd i tak wyraźnie spadną, nawet do 0 zł.

Owszem. W nowym systemie net-billingu możesz wręcz dostać zwrot pieniędzy, jeśli Twoja fotowoltaika “sprzeda” Twojemu dostawcy prądu więcej energii, niż od niego kupisz. Wedle zasad możesz dostać do 20% zwrotu.

Więc nawet nie tyle rachunki 0 zł są możliwe, co fotowoltaika może przynieść Ci drobny, ale przyjemny zysk.

Zestaw fotowoltaiki i pompy ciepła sensownej wielkości kosztuje jakieś 80 000 - 100 000 zł. Z zestawem tej wielkości możesz osiągnąć 0 zł rachunków nawet przy domu wielkości 100-150 m2.

Koszt obniżysz korzystając z dotacji i ulgi podatkowej.

Jeśli planujesz budowę nowej inwestycji, skorzystaj z dotacji Moje Ciepło i Mój Prąd. Jeśli planujesz termomodernizację starego domu z wyrzuceniem starego pieca na paliwo stałe, to połącz dotację Czyste Powietrze z ulgą podatkową.

Moje Ciepło pozwala na obniżenie kosztu inwestycji:

• o 7000 zł za pompę powietrzną
• o 21 000 zł za pompę gruntową

Z kolei Mój Prąd daje możliwość zaoszczędzenia:

• 5000 zł za fotowoltaikę
• do 5000 zł za zasobnik do c.w.u.

Uwaga, zasobnik c.w.u. może wchodzić w skład pompy ciepła, ale jego koszt nie może być odpisany z tytułu Mojego Ciepła i Mojego Prądu jednocześnie. Korzystniej jest uwzględnić zasobnik c.w.u. w dotacji Mój Prąd, bo wówczas lepiej wykorzystasz pulę pieniędzy z Mojego Ciepła.

W programie Czyste Powietrze możesz obniżyć koszt inwestycji:

• O 13 500 - 27 000 zł za powietrzną pompę ciepła (w zależności od przychodu)
• O 20 250 - 40 500 zł za gruntową pompę ciepła (w zależności od przychodu)
• O 5000 zł za fotowoltaikę

Pozostałą kwotę możesz odliczyć od podatku w 6 kolejnych zeznaniach PIT dzięki uldze termomodernizacyjnej. Dzięki niej odzyskasz maksymalnie do 9 540 zł (zwykle jednak mniej).

Pompa ciepła i fotowoltaika wzajemnie się uzupełniają, dostarczając niemal darmowe ciepło i energię. Cena początkowa jest oszałamiająca, ale można ją obniżyć dzięki dofinansowaniom. Dodatkowo kredyt spłacisz z kwoty, którą inaczej należałoby płacić na ogrzewanie.