Czy opłaca się ogrzewać pompą ciepła? Policzmy to.

W domach prywatnych istnieją różne możliwości zapewnienia komfortu termicznego domownikom. Na miano najbardziej ekonomicznego system ogrzewania zasługują pompy ciepła. Jednak czynnikiem odstraszającym od takiej inwestycji są wstępne koszty, jakie inwestor będzie musiał ponieść. Czy zatem rzeczywiście opłaca się ogrzewać dom pompą ciepła?

Z tego względu można wyróżnićpompę powietrzną, wodną i gruntową. Każda z nich wykorzystuje energię odnawialną.Jej kluczowym elementem jest sprężarka, dzięki której czynnik grzewczy możekrążyć we wnętrzu urządzenia i przekazywać ciepło do instalacji.

Wysoką wydajnością energetycznącechują się pompy gruntowe i wodne (poniżej prezentujemy schemat tych rozwiązań). W pierwszym przypadku źródłem ciepła jestgrunt, a w drugim – woda. Pompy gruntowe znajdują zastosowanie na dosyć dużychdziałkach, z uwagi na konieczność wykonania pionowych wierceń na głębokośćnawet 100 metrów i zastosowania w nich wymienników – poziomego lub pionowego.Wybór wymiennika pionowego powoduje, że łączne koszty inwestycji wzrastają,ponieważ jest droższy od poziomego.

Najmniejsze wydatki na początkuinwestor poniesie przy montażu powietrznej pompy, która odbiera ciepło zpowietrza pobranego z zewnątrz. Może być to pompa powietrze‑powietrze lubpowietrze‑woda, ale w obu przypadkach może pojawić się konieczność zastosowaniadodatkowego źródła ogrzewania. Nie będzie ono potrzebne w przypadku solidniewykonanej izolacji termicznej przegród zewnętrznych, wykorzystania rekuperacji,czyli instalacji z odzyskiem ciepła oraz z użyciem w domu systemu ogrzewaniapodłogowego. Poniżej znajdziesz prognozę na najbliższe lata jaką podaje portal Port PC.

Przy modernizacji kotłowni i zmianie systemu ogrzewania lub przy wyborze takiego systemu w trakcie budowy domu, można zastanowić się nad zainstalowaniem pompy ciepła. Najmniejsze koszty ponosi się w momencie, gdy instalowane są pompy powietrzne – pompy powietrze-woda nie wymagają wykonywania prac ziemnych, a są w stanie odbierać ciepło z powietrza, którego temperatura jest nawet ujemna (do -20 stopni).

Warto zwrócić uwagę na to, że pompa ciepła może być traktowana jako dodatkowe źródło ogrzewania, ale również przy zastosowaniu hybrydowej pompy ciepła, łączy ona pompę i kocioł gazowy.

Przejdźmy do konkretów, czylizestawienia wydatków na montaż pomp ciepła i kosztów ogrzewania. Szacuje się,że w przypadku domu o powierzchni około 200 mkw wydatki na ogrzewanie izapewnienie ciepłej wody użytkowej wyniosą około 2000 zł na rok. W porównaniu zopłatami za ogrzewanie domu gazem (około 4000 zł na rok) lub prądem (około6000–7000 zł na rok) są one o wiele niższe.

Pompa ciepła gruntowa o mocy 7–10 kW, która wystarczy do ogrzewania domu o powierzchni około 200 mkw kosztuje około 15 000 zł, a wykonanie prac ziemnych wymaganych w jej przypadku to kolejne koszty rzędu od 3000 zł do 15 000 zł. Do tego trzeba doliczyć opłatę za zbiornik na c.w.u. (ciepłą wodę użytkową) – w granicach od 2000 do 6000 zł oraz wydatki na pozostałe elementy i wykonanie montażu – od 5000 do 8000 zł. Łącznie inwestycja w system ogrzewania z taką pompą ciepła wyceniana jest na 25 000 do 44 000 zł.

Mniej za cały system ogrzewania zapłacimy w przypadku zastosowania pomp typu powietrze woda. Pompę taką kupić można już za 20 000 zł. Dwukrotnie, a nawet trzykrotnie droższe są pompy grunt woda lub woda woda, ale są one tańsze w eksploatacji.

Koszt inwestycji w system z pompą ciepła może być porównywalny lub wyższy o maksymalnie 20 000 zł niż koszt stworzenia systemu ogrzewania gazowego. Wydatki te zwrócą się jednak nawet w ciągu 5 kolejnych lat, a to dzięki o połowę niższym opłatom eksploatacyjnym i to przy założeniu, że ceny gazu diametralnie nie wzrosną, czego nie można być pewnym. 

Jak podaje portal JakBudować.pl w Polsce średnia powierzchnia domu jednorodzinnego oscyluje w granicach 130-170 m². Koszt pompy ciepła dla takiego budynku (wraz z dodatkowymi niezbędnymi elementami) będzie wynosić nawet 30-50 tys. zł. Jednak wszystko zależy od rodzaju pompy ciepła i jej instalacji. Jeżeli urządzenie pochodzi od sprawdzonego producenta, który zajmuje się także kompleksowym montażem (dzięki któremu unikniemy kosztów spowodowanych błędami), suma inwestycji może spaść nawet poniżej 25 tys. zł.

Odnawialne źródła energii (OZE)pozwalają na wykorzystanie różnych mediów w systemie ogrzewania domów ipodgrzewania ciepłej wody użytkowej. Nośnikiem ciepła w systemach z pompąciepła może być woda, powietrze lub gleba. Panuje powszechne przekonanie, żekoszty inwestycji w takie rozwiązanie są bardzo wysokie. Czy rzeczywiście?Sprawdźmy, ile naprawdę kosztuje pompa ciepła i elementy niezbędne do jejmontażu?

Trudno jest jednoznacznieokreślić, jaki jest prawdziwy koszt nabycia i montażu tego rozwiązania. Wielezależy od tego, jakie urządzenie będzie zainstalowane w danym budynku i czybędzie ono wymagało wykonania odwiertów, jak w przypadku gruntowej pompyciepła.

Zasadniczo najtaniej możnazamontować pompę powietrzną, ale jest ona mniej efektywna niż na przykładkosztowna gruntowa pompa ciepła, która pobiera energię znajdującą się wgruncie, a nie w powietrzu.

Zasada działania gruntowej pompy ciepła jest taka, że korzysta ona z energii zgromadzonej pod powierzchnią ziemi. Do prawidłowego działania wymagać może ona wykonania odwiertów nawet na głębokość 100 m. Stosuje się ją głównie w przypadku małych działek. Na dużych działkach są z kolei wykorzystywane poziome pompy ciepła w takiej sytuacji.

W jaki sposób pobierana jest energia z gruntu? Kolektor gruntowy, po ogrzaniu krążącej w nim cieczy, dostarcza wydobyte ciepło do pompy, a ona rozprowadza je w budynku. Taka pompa działa zwykle bezawaryjnie, niezależnie od czynników pogodowych. Jest rozwiązaniem trwałym, ale kosztownym.

Już sam fakt, że gruntowa pompa ciepła wymaga realizacji prac ziemnych sprawia, że trzeba naszykować się na wysokie wydatki rzędu co najmniej kilkunastu tysięcy złotych (od 13 do 15 tys. zł). Do tego dochodzą koszty nabycia urządzenia oraz opłaty związane z montażem całego systemu. Sama gruntowa pompa ciepła solanka-woda kosztuje od 18 do 40 tys. zł. Trzeba też kupić bufor – kosztuje od 2 do 3,5 tys. zł, elementy hydrauliczne i elektryczne niezbędne do montażu oraz opłacić montaż kotłowni wraz z naczyniami przeponowymi i bezprzewodowym sterowaniem strefami grzewczymi – w sumie około 6 tys. zł. Łączny koszt systemu to od 40 do 65 tys. zł, a nawet wyżej jak w przykładzie kalkulacji wykonanej przez firmę GLOBEnergia.

Dobrze jest skonfrontować ze sobą koszty związane z instalacją gruntowej pompy ciepła z tymi, które wiążą się z użyciem w systemie grzewczym w domu pompy powietrznej. Pracuje ona nawet wtedy, jeśli na zewnątrz jest minusowa temperatura (maksymalnie do -20 stopni Celsjusza przy sprawnie działających rozwiązaniach). Nie zawsze takie urządzenie będzie wydajne, dlatego trzeba zaplanować alternatywne, awaryjne źródło ogrzewania, zapewniające też ciepłą wodę użytkową. W czasie największych mrozów można dogrzewać się elektryczną grzałką zainstalowaną w systemie z pompą ciepła, która np. załączy się przy -15 stopniach na zewnątrz. Zapewni ona wydajną pracę pompy bez konieczności posiłkowania się dodatkowym źródłem ogrzewania. W nowym budownictwie, gdzie ściany są dobrze zaizolowane, wykorzystywana jest rekuperacja i ogrzewanie podłogowe, pompa powietrzna powinna poradzić sobie bez problemu z zapewnieniem komfortu termicznego. Alternatywę stanowią hybrydowe pompy ciepła, łączące w sobie pompę i kocioł gazowy.

Sama pompa, będąca urządzeniem centralnym, kosztuje od 15 do nawet 35 tys. zł, ale ostateczna cena zależy od jakości urządzenia, jego mocy, zapotrzebowania budynku na ogrzewanie oraz wszystkich funkcji, w jakie będzie wyposażona pompa. Zaletą takiego sprzętu jest niski koszt montażu, ponieważ nie wymaga on wykonania odwiertów w ziemi. Całkowity koszt zainstalowania takiej pompy wynosi średnio około 30 tys. zł, co daje inwestorowi oszczędność rzędu kilkunastu tysięcy złotych. Suma ta obejmuje naczynia przeponowe, elementy hydrauliczne i elektryczne oraz montaż kompletnej kotłowni, jej uruchomienie i przeszkolenie przez specjalistę z jej użytkowania.

W obu opisywanych przypadkach trzeba jeszcze kupić zasobnik ciepłej wody użytkowej, który kosztuje średnio od 2 do 6 tys. zł. Na jego cenę wpływ mają pojemność, typ i integracja z pompą ciepła.

W zależności od tego, jak duży jest dom i potrzeby grzewcze domowników oraz jakie są alternatywne systemy ogrzewania, cała inwestycja w pompę ciepła powinna zwrócić się w perspektywie od 10 do 15 lat. Im szybciej drożeć będą inne paliwa, jak gaz, olej opałowy czy paliwa stałe, tym bardziej opłacalne może być zainstalowanie takiego rozwiązania.