Program Czyste Powietrze - co warto wiedzieć?

Na początku 2023 roku ruszyła kolejna odsłona programu Czyste Powietrze, dzięki którym beneficjenci mogą otrzymać jeszcze wyższe kwoty dofinansowania i korzystniejsze warunki dotacji. 

W poniższym poradniku wyjaśnimy Ci czym jest program Czyste Powietrze, ile środków możesz w jego ramach uzyskać, jak również opiszemy wszelkie kwestie formalne. Zaczynajmy!

Czyste Powietrze to ogólnokrajowy program, którego nadrzędnym celem jest ograniczenie emisji smogu w związku z ogrzewaniem budynków nieekologicznymi źródłami ciepła. Program został wdrożony w 2018 roku w ramach współpracy Ministerstwa Klimatu i Środowiska z NFOŚiGW (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej). Jego zakończenie przewidziane jest natomiast na rok 2030 – do 2027 będzie możliwe jednak podpisanie umów, a do końca 2029 roku wydatkowanie środków. 

Celem programu Czyste Powietrze jest dofinansowanie inwestycji w wymianę pieców starego typu na paliwa stałe, jak również przeprowadzenie termomodernizacji budynku. Budżet na ten cel wynosi aż 103 miliardów złotych.

Z dotacji Czyste Powietrze mogą skorzystać właściciele lub współwłaściciele domów jednorodzinnych lub lokali z wyodrębnioną księgą wieczystą.

Dofinansowanie można przeznaczyć natomiast na wszelkie nierozpoczęte projekty, w trakcie realizacji lub zakończone. Należy jednak zaznaczyć, że wszelkie koszty, które zostały poniesione 6 miesięcy przed złożeniem wniosku, nie kwalifikują się do dofinansowania. 

A teraz konkrety. Na co można przeznaczyć środki z Czystego Powietrza? 

Pełny katalog kosztów kwalifikowanych znajduje się na rządowej stronie programu – trzeba bowiem wiedzieć, że reguły są skomplikowane, biorąc pod uwagę nie tylko kryteria dochodowe, lecz również maksymalne kwoty dofinansowania dla każdego konkretnego produktu/prac. 

Ogólnie rzecz ujmując, można wyróżnić następujące rzeczy, na które uzyskamy dofinansowanie z programu Czyste Powietrze:

• Wymianę starego źródła ciepła na ekologiczne, czyli pompę ciepła.
• Mikroinstalację fotowoltaiczną.
• Wentylację mechaniczną.
• Wykonanie instalacji cwu lub co.
• Termomodernizację budynku.
• Stolarka okienna i drzwiowa.

Dotacja obejmuje zarówno koszt zakupu urządzeń, poszczególnych elementów instalacji oraz robocizny.

Warto wiedzieć, że w ramach programu Czyste Powietrze wyróżnia się trzy poziomy dofinansowania:

• Podstawowy – zarówno w przypadku gospodarstwa jednoosobowego, jak i wieloosobowego, roczny dochód nie może wynieść więcej niż 100 000 zł.
• Podwyższony – w gospodarstwie jednoosobowym limit wynosi 2651 zł na miesiąc, natomiast w gospodarstwie wieloosobowym 1894 zł na osobę.
• Najwyższy – w gospodarstwie jednoosobowym limit wynosi 1526 zł na miesiąc, natomiast w gospodarstwie wieloosobowym 1090 zł na osobę.

Wyjaśniliśmy więc progi dochodowe, które uzależniają wysokość dofinansowania, jakie można uzyskać w ramach programu Czyste Powietrze. Zapamiętaj, że są to maksymalne kwoty, w dalszej części poradnika poznasz zasady, które wpływają na ostateczne dofinansowanie. 

• Podstawowy – maksymalne dofinansowanie wynosi 66 000 zł.
• Podwyższony – maksymalne dofinansowanie wynosi 99 000 zł.
• Najwyższy – maksymalne dofinansowanie wynosi aż 135 000 zł.

Pamiętaj jednak, że w założeniu, środki są wypłacane w transzach (po zakończeniu pewnych etapów prac) lub bezpośrednio po zakończeniu wszelkich prac. Warto wiedzieć, że wymagane jest przy tym złożenie odpowiednich wniosków, które podlegają weryfikacji. Po wniosku o płatność końcową następuje wizytacja, podczas której sporządzany jest protokół końcowy stanowiący podstawę po wypłaty wszystkich środków.

Warto od razu w tym miejscu wspomnieć o zmianach, które nastąpiły w programie Czyste Powietrze w 2023 roku. Otóż wcześniej nie istniała możliwość otrzymania środków przed rozpoczęciem prac. Od 2023 roku istnieje możliwość prefinansowania w programie Czyste Powietrze, co oznacza, że w przypadku podwyższonego i najwyższego poziomu otrzymamy 50% pieniędzy bezpośrednio po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku.  Nie da się zaprzeczyć, że jest to bardzo korzystna zmiana dla beneficjentów!

Jeżeli chcesz złożyć wniosek o dofinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze musisz wygenerować go na stronie NFOŚiGW. Stąd dwie drogi składania wniosku. Możesz wydrukować go, podpisać i złożyć w wersji papierowej do właściwego dla miejsca inwestycji WFOŚiGW – Wojewódzkiego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej). Druga opcja to natomiast podpisanie wygenerowanego wniosku i przesłanie go za pośrednictwem Profilu Zaufanego. 

Co musisz przygotować?

Zarówno w jednej, jak i drugiej drodze musisz posiadać m.in. skany zaświadczeń upoważniających do podwyższonego dofinansowania i oczywiście księgę wieczystą lub w przypadku jej braku – skany innych dokumentów potwierdzających własność budynku. Jeśli wnioskujesz o dotację z prefinansowaniem nie zapomnij o podpisanej umowie z wykonawcą inwestycji.

Kredyt Czyste Powietrze to oferta na preferencyjnych warunkach uruchomiona przez wiele polskich banków, która pozwala na uzyskanie kapitału na inwestycję już po otrzymaniu pozytywnej decyzji o dotacji i weryfikacji kredytowej.

Tym samym nie musisz „wykładać” swoich pieniędzy i później czekać na zwrot. Rozliczenie nastąpi niejako pomiędzy WFOŚiGW, a bankiem, który zaksięguje środki z dotacji na poczet spłaty kredytu. 

Musisz pamiętać, że Kredyt Czyste Powietrze otrzymasz wyłącznie na podstawowy i podwyższony próg. Na dodatek czas, w którym należy zakończyć inwestycję skraca się do 18 miesięcy – w przypadku opcji bez kredytu jest to 30 miesięcy.

W roku 2023 pojawił się nowy obowiązek względem beneficjentów programu Czyste Powietrze. Otóż konieczne będzie wykonanie audytu energetycznego budynku, co pozwala na lepsze dobranie materiałów czy zakresu prac, w celu uzyskania jak największych oszczędności energii cieplnej. 

Warto jednak wiedzieć, że niezależnie od progu dochodowego, taka usługa jest w 100% finansowana z programu Czyste Powietrze.

Jeżeli spełniasz wszystkie kryteria dofinansowania Czyste Powietrze i masz w domu piec starego typu – nie zwlekaj dłużej i zdecyduj się na nowoczesne i oszczędne ogrzewanie Twojego domu. Jest to bowiem jedna z najkorzystniejszych form wsparcia finansowego dla polskich gospodarstw.